مرکز مشاوره تلفنی وحضوری روانشناسی انتخاب کرج

بیشتر کلمات مورد استفاده کودکان و رفتارهایشان ناشی از تقلید از والدین خود یا بزرگ ترهای دیگر در اطراف انها است. شاید شما هم مانند بعضی از پدر و مادرها، گاهی از کلماتی که از دهان فرزندتان بیرون می‌آید یا رفتاری که انجام می‌دهد، حسابی تعجب می‌کنید. تربیت کودک اصلی ترین وظیفه هر پدر و مادری است. ارزش‌های اخلاقی مهمی‌در زندگی وجود دارد که باید آنها را به کودک تان بیاموزید. بسیاری از والدین گمان می‌کنند نیازی نیست به کودکان در سنین پیش از دبستان اصول و ارزش‌های مهم اخلاقی و انسانی آموخته شود چون آنها کم سن و سال هستند و درک این مسائل برایشان دشوار است یا اینکه آموختن این مسائل را به آموزگاران واگذار می‌کنند.

امروزه بیشتر والدین با فرزندانشان طوری رفتار می‌کنند که گویی فقط آنها در دنیا اهمیت دارند و بر همه مقدم هستند. در حالی که این یکی از بزرگترین اشتباهاتی است که والدین در ارتباط با فرزندانشان مرتکب می‌شوند و در آینده حتی خودشان نیز گرفتار عواقب چنین رفتار نادرستی خواهند شد. فرزندان شما از لحظه تولد از قدرت فهم و درک برخوردارند و از همان لحظه ورود به دنیا باید تربیت شوند.

آموزش ارزش‌های اخلاقی به کودکان

آموزش اهمیت صداقت داشتن در زندگی به کودکان

اهمیت صداقت را برای کودک تان توضیح دهید . به کودکان کمک کنید راهی برای بیان حقیقت پیدا کنند . بهترین راه برای تشویق کودکان به صداقت‌ و راستی‌پیشگی این است که خودتان آدمی‌روراست باشید و این را به آنها نشان بدهید. کودکان سرنخ‌ها را از شما می‌گیرند؛ پس باید از هر نوع نیرنگی دوری کنید حتی اگر پیش‌پاافتاده و بی‌اهمیت باشند. یکی دیگر از راه‌های تشویق به روراستی اجتناب از واکنش اغراق‌آمیز در برابر دروغگویی بچه‌ها است. بهتر است کودک‌تان را کمک کنید تا راهی برای گفتن حقیقت پیدا کند.

اگر اهمیت صداقت را برایشان توضیح دهید و آنها را مطمئن کنید که همیشه برای شنیدن حرف‌های راستشان آماده اید، آن وقت احتمال حرف راست شنیدن از آن‌ها خیلی بیشتر می‌شود؛ به خصوص زمان‌هایی که می‌دانند کار اشتباهی انجام داده اند. خیلی از بچه‌ها به دلیل ترس از فریادهای والدینشان یا کتک خوردن، واقعیت را با والدینشان در میان نمی‌گذارند. باید به آن‌ها گفت که رفتار بد آن‌ها عواقبی خواهد داشت اما همیشه به خاطر این که شجاعت لازم را برای گفتن واقعیت داشته اند، تحسین شان کنید. از همه مهم تر این که شما هم همیشه باید فردی صادق باشید زیرا اگر در شما بی صداقتی ببینند، آن‌ها نیز این رفتار را یاد خواهند گرفت و توصیه‌های شما بی اثر خواهد شد.

آموزش داشتن اراده قوی و پذیرفتن چالش‌ها به کودکان

قاطعیت داشتن و تشویق کودکان به پذیرفتن چالش‌ها . عزم راسخ ارزشی‌ست که می‌توانید از سال‌های کودکی آن را پرورش بدهید. بهترین راه برای تقویت آن خوددرای از تعریف‌وتمجید‌های بی‌مورد و ارائه بازخوردهای صادقانه به‌شکلی ملایم و حمایت‌گرانه است.رااه دیگر برای تربیت فرزندان قاطع، تشویق آنها به انجام کارهایی‌ست که به‌سادگی میسر نمی‌شوند. گام بعدی ستایش آنها به‌خاطر قدم برداشتن در این مسیر است. به بچه‌ها به‌خاطر موفقیت در انجام این کارهای دشوار تبریک بگویید و نشان بدهید متوجه تلاش‌شان شده‌اید. کودک با شنیدن «آفرین! می‌دونم کاری سختی بود. باریکلا!» به خودش افتخار می‌کند و با قاطعیت بیشتری برای ادامه‌ی این رفتارها تلاش می‌کند.

زمانی که نتوانسته کاری را به درستی انجام دهد تشویق نابجای شما نه تنها موجب پیشرفت او نمی‌شود بلکه این تصور را در او ایجاد می‌کند که من هر کاری کنم درست است و والدینم مرا تشویق می‌کنند پس دیگر چه دلیلی دارد که بیهوده تلاش کنم؟! این موضوع را باید به کودکتان در سنین پایین بیاموزید و از تشویق کردن‌های بی جا در مواقعی که می‌دانید او برای انجام کاری خوب تلاش نکرده بپرهیزید و واکنشی صادقانه داشته باشید. آرام، مهربان و با روی خوش واقعیت را به فرزندتان بیاموزید تا واقع گرایی را بیاموزد و با پذیرفتن انتقاد آشنا شود به علاوه بیاموزد که اگر پاداش خوب و تشویق می‌خواهد باید برای آن تلاش کند.

زمانی که کودکتان در کاری خلاقیت به خرج می‌دهد یا زمانی که کار دشواری را به خوبی انجام می‌دهد او را تشویق کنید. مثلا اگر فرزندتان خجالتی است او را تشویق کنید با دیگر بچه‌ها بازی کند حتی اگر این کار او را معذب می‌کند و زمانی که توانست وارد جمع شود او را تشویق کنید. اگر کودکتان خیلی زود از کوره در می‌رود به او بیاموزید خودش را کنترل کند (مثلا به او بیاموزید تا 10 بشمارد یا چند نفس عمیق بکشد تا آرام شودو پرخاشگری نکند) سپس زمانی که توانست بر خشم خودش غلبه کندن او را تشویق کنید و به او بگویید: می‌دانم خیلی برایت سخت بود اما تو خیلی خوب از پس آن برآمدی.

آموزش جبران کردن اشتباه به کودکان

عدالت، بر جبران کردن تأکید کنید . برای درک درست عدالت، پدر ومادرباید کودک را تشویق کنند گامی‌برای جبران اشتباهش بردارد. گفتن «ببخشید» برای بچه‌ها ساده است؛ با گفتن آن به ‌سادگی از قید بازخواست رها می‌شوند؛ بدون اینکه به کاری که کرده‌اند فکر کنند. تأکید بر جبران اشتباه پیام محکم‌تری را منتقل می‌کند. اگر می‌دانید کودک‌تان رفتار ناشایستی با دیگری داشته است، به او کمک کنید راهی برای جبران رفتارش پیدا کند. کودکان باید بفهمند که شما می‌توانید آنها را به خوبی درک کنید و از احساسات آنها مطلع هستید و می‌دانید چرا او نتوانسته در چنین شرایطی رفتار درستی داشته باشد اما این کافی نیست چون اگر به این حد اکتفا کنید کودک گمان می‌کند حق داشته و اگرچه شما او را بازخواست و سرزنش کرده اید اما در موارد بعدی نیز واکنش مشابهی خواهد داشت چون شما فقط به او گفته اید که درکش می‌کنید اما چیزی در مورد رفتار صحیح به او نگفته اید. همچنین به او یاد ندادید که چگونه باید اشتباهش را جبران کند.

کودکتان بیاموزید راهی برای جبران اشتباهش بیابد مثلا برای عذرخواهی به کسی که او را رنجانده شکلات بدهد. عذرخواهی کردن و گفتن متاسفم شاید برای بعضی از کودکان دشوار باشد اما کم کم برای همه آنها عادی می‌شود چون راهی بسیار ساده است تا از عواقب اشتباهی که مرتکب شده اند رها شوند اما اگر کودکتان را وادار کنید که راهی غیر از عذرخواهی برای جبران اشتباهش بیاموزد اهمیت موضوع را بهتر برایش روشن می‌کنید. شاید زمانی که از فرزندتان خواستید راهی برای جبران اشتباهش بیابد او را به این نتیجه برسد که یکی از اسباب بازی‌هایش را به کسی که او را آزرده بدهد یا برای او یک نقاشی بکشد. با این کار به کودکتان می‌آموزید که درست رفتار کردن با دیگران مهم است درست به همان اندازه‌‌‌ای که خودش دوست دارد دیگران رفتار خوبی با او داشته باشند. کودکی که به موقع این موضوع را بیاموزد در آینده می‌تواند ارتباطات بهتری با دیگران برقرار کند و کمتر در ارتباط‌هایش آسیب ببیند.

آموزش پشتکار داشتن در کارها به کودکان

به کودک تان بیاموزید در کارهایش پشتکار داشته باشد . داشتن روحیه پشتکار به بچه‌ها کمک می‌کند هیچ وقت دلسرد نشوند و برای چیزهایی که می‌خواهند به تلاششان ادامه دهند. وقتی خیلی کوچک هستند کارهایی مثل راه رفتن، بازی کردن، غذا خوردن و از این قبیل را نمی‌توانند به خوبی و کامل انجام دهند اما آن قدر تلاش می‌کنند که موفق می‌شوند زیرا هنوز با معنی دلسردی و ناامیدی آشنا نشده اند. اما این مسئله با بالا رفتن سن تغییر می‌کند چرا که دچار ترس از شکست می‌شوند. شما به عنوان والدین آن‌ها باید به طور مداوم تشویقشان کنید که به راهشان ادامه دهند و بیشترین تلاششان را به کار گیرند. اگر فرزندان شما در سن کم پشتکار داشتن را بیاموزند، در بزرگسالی افرادی پرتلاش و سختکوش می‌شوند و یاد می‌گیرند که در هر کاری نهایت تلاششان را به کار گیرند.

آموزش احترام گذاشتن کودک به خود و دیگران

احترام را به کودک خود بیاموزید .بچه‌ها احترام را از محیط خانه و اعضای خانواده شان یاد می‌گیرند. اگر بچه‌ها ببینند که شما به عنوان والدین چقدر محترمانه با هم رفتار می‌کنید، چه قدر رفتارتان با خود آن‌ها و بقیه افراد خانواده مودبانه و محترم است، مطمئن باشید که از شما الگو برمی‌دارند. بچه‌ها رفتارها را درست مانند کلمات تقلید می‌کنند. گفتن کلماتی مانند «خواهش می‌کنم»، «لطفاً»، «متشکرم» و «عذر می‌خواهم» در مقابل آن‌ها، به آنها احترام و ادب را یاد می‌دهد. همچنین باید به آن‌ها یاد بدهید به نظرات و اعتقادات دیگران هم احترام بگذارند.

آموزش همدلی و اهمیت دادن به احساسات دیگران

واگذار کردن مشکلات کوچک و پرسیدن نظر انها برای پیدا کردن راه حل به کودکان حس نوع دوستی و کمک و رعایت حال دیگران را در آنها بیدار می‌کند به علاوه می‌آموزند که رفتارهای آنها در ایجاد احساس خوب یا بد در دیگران موثر است، به همین دلیل باید برای دیگران ارزش قائل شوند و مراعات حال آنها را بکنند در طول زمان هنگامی‌که کودک خردسالی متوجه می‌شود رفتار او می‌تواند لبخندی بر لبان دیگری بنشاند یا احساس خوبی در او پدید آورد می‌آموزد که باید با دیگران خوش رفتار باشد و زمانی که رفتار خوبی داشته باشد دیگران هم با او رفتار بهتری خواهند داشت.

آموزش مهربان بودن با دیگران به کودکان

اگرچه در طول روز خیلی خسته می‌شوید و حجم کاریتان بسیار زیاد است اما به یاد داشته باشید که شنیدن جمله دوستت دارم در پایان روز حداقل نیاز کودک است و شما مسوول برآوردن آن هستید. اجازه دهید کودکتان ابراز عشق کردن را از شما بیاموزد و ببیند که شما به کسانی که دوستشان دارید محبت می‌کنید. حتما در حضور کودکان به همسرتان محبت کنید این کار نه تنها هیچ اشکالی ندارد بلکه احساس امنیت و آرامش عمیقی در او ایجاد می‌کند. به کودکتان بگویید چقدر پدر بزرگ و مادر بزرگ، خاله و دایی و عمو و عمه‌هایش را دوست داریدو برایشان ارزش قایلید. هرگز اجازه ندهید روزی به پایان برسد و شما در آن روز به کودکتان ابراز عشق نکرده باشید. از راه‌های مختلف عشق و علاقه تان را به کودک نشان دهید. روی غذایش شکل قلب بگذارید، روی آینه اتاق یا دفتر نقاشی اش عکس قلب بگذارید، بدون هیچ دلیلی او را در آغوش بگیرید، عشق و محبت بیشتری از او دریافت خواهید کرد.

آموزش توانایی بخشش دیگران به کودکان

به کودک خود یاد بدهید اشتباهات دیگران را ببخشد . اگر بخشیدن دیگران به بچه‌ها آموزش داده شود، در بزرگسالی انسان‌های بهتری خواهند شد. آدم‌ها ممکن است چه خواسته چه ناخواسته در حق آن‌ها بدی کنند. این امری نیست که بتوانیم بچه‌هایمان را به طور کامل در برابر آن حفظ کنیم اما اگر بخشیدن را یاد بگیرند، محبت و مهربانی را هم یاد می‌گیرند. وقتی فردی به آن‌ها با گفتارش صدمه می‌زند و آنها می‌خواهند دردشان را ابراز کنند به حرف‌هایشان گوش دهید اما در آخر برایشان توضیح دهید که کینه داشتن از آن فرد فقط باعث تیرگی دل آن‌ها می‌شود. سعی کنید به آن‌ها بفهمانید که آن فرد به این علت به آن‌ها صدمه زده است که خودش هم در عمق وجود خود آسیب دیده است. تنها دلیلی که باعث می‌شود بخواهیم به دیگران آسیب بزنیم، این است که بخواهیم با صدمات و آسیب‌هایی که خودمان خورده ایم کنار بیاییم.

آموزش داشتن نگرش مثبت در زندگی به کودکان

به کودک تان بیاموزید در زندگی اش نگرش مثبتی داشته باشد . داشتن نگرش مثبت در کنار شوخ طبعی عالی است. خیلی وقت‌ها زندگی بسیار ناامیدکننده می‌شود و به عنوان افراد بزرگسال می‌دانیم که چقدر راحت ممکن است اسیر منفی بافی شویم به خصوص وقتی همه چیز آن طور که ما دوست داریم پیش نرود و به آن چه می‌خواهیم نرسیم. در این شرایط امیدمان را برای داشتن فردایی روشن تر از دست می‌دهیم. بچه‌ها باید با اهمیت داشتن نگرش مثبت در زندگی آشنا شوند زیرا متاسفانه اتفاقات زندگی خیلی وقت‌ها موجب ناامیدی آن‌ها خواهد شد و وقتی این اتفاق بیفتد، اگر نگرشی مثبت داشته باشند خواهند توانست در زندگی پیش بروند و ایمان داشته باشند که زندگی برایشان شادی به ارمغان خواهد آورد. داشتن نگرش مثبت با داشتن والدینی مثبت شروع می‌شود. نشان دادن رفتار و نگرش مثبت از جانب شما اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا شما الگوی فرزندانتان هستید. اگر فقط از شما حرف یا رفتارهای منفی ببینند، آن‌ها هم همان طور رفتار خواهند کرد.

آموزش مقایسه نکردن خود با دیگران و اینکه هر انسانی منحصر به فرد است به کودکان

خاص بودن هر کسی را به کودک خود بیاموزید .هر چه سن بچه‌ها بالاتر می‌رود، یاد می‌گیرند خودشان را با همسالانشان مقایسه و تفاوت‌ها و شباهت‌های بین خودشان و آن‌ها را بررسی کنند و به طور مثال از شما درباره تفاوت میزان اسباب بازی‌ها یا اندازه اتاق خواب‌هایشان بپرسند. باید به فرزندانتان یادآور شوید که از همان ابتدای کودکی خاص هستند. آن‌ها را با همکلاسی‌ها یا دوستانشان مقایسه نکنید و برایشان توضیح دهید که بقیه آدم‌ها هم خاص هستند اما نباید به خاطر خاص بودنشان به طور متفاوتی با آن‌ها برخورد شود. ممکن است بچه‌‌‌ای بپرسد که چرا یک نفر این شکلی است یا این طوری حرف می‌زند یا رفتار می‌کند. برایشان توضیح دهید که چرا آن فرد متفاوت است و روی خصوصیات خاص آن فرد تاکید کنید. این موضوع به آن‌ها کمک خواهد کرد تفاوت‌های آدم‌ها را بپذیرند.

آموزش شکرگزاری به کودک به خاطر همه داشته‌های خود

به فرزندان خود یاد بدهید که هر روز حتی برای کوچک ترین نعمت‌هایی که دارند، شکرگزار باشند .به آن‌ها یاد بدهید که برای داشتن خانواده خوب، دوستان صمیمی، غذایی که می‌خورند، لباس‌هایشان، سقف بالای سرشان و سلامتی شان قدرشناس باشند. به آن‌ها نشان دهید که هر روز برای آن‌ها نعمتی است از جانب خداوند. حتی می‌توانید به آن‌ها یاد بدهید که از نعمت‌هایی که خداوند به آن‌ها بخشیده است،فهرست تهیه کنند. این کارها به آن‌ها آموزش می‌دهد که برای همه چیز باید شکرگزار باشند.